Net als elke Baantjerfan heb ik favorieten. Dit keer is het een zaak met een mysterieuze dode…
Openingszinnen: Het was warm voor maart. Een mild voorjaarszonnetje blikte door de uitbottende iepen aan de walkant van de oude Brouwersgracht en dartelde speels over het rimpelende water. Rechercheur De Cock van het politiebureau aan de Warmoesstraat stond op het achterdek van een platte kolenschuit en zag hoe twee onaandoenlijke broeders van de Geneeskundige Dienst het lijk van een man uit het troebele water van de gracht visten.
In het begin van zijn carrière schreef Appie Baantjer boekjes die afwijken van de succesformule waarmee hij later doorbrak. Deel 8 lijkt in het begin vertrouwd. Een lijk duikt op. Maar dit is niet een whodunit waarin de verdachten in een rij staan. Hoofdzakelijk draait het om de vraag: wie is de dode? Als die vraag is beantwoord, komt de volgende vraag: wat voerde hij in het schild? Met deze benadering doet De Ontgoochelde Dode meer denken aan de boekjes die Simon de Waal schreef onder de noemer De Waal & Baantjer. Was daarin ook niet een deeltje over een onbekende dode die uit het water is opgevist?
Wat ik zo fascinerend vind, is die vraag: wie was de dode? Iemand kende hem als Leon, een ander als Sjaak. Volgens een derde was hij een Fransman met de naam Marcel. En intrigerend is de uitspraak die hij eens deed: “Kan iemand die dood is, een moord plegen?” Ook rechercheur De Cock raakt in de ban van de dode: “Wat was er toch voor geheimzinnigs aan die dode man, vroeg hij zich af. Waarom steeds zo nadrukkelijk zijn ware identiteit verborgen gehouden? Was hij gevlucht? Werd hij door justitie gezocht? Waarom? Zijn vingerafdrukken kwamen in de collectie niet voor, althans in Nederland niet.”
Ik kan enorm genieten van zo’n raadsel. Appie Baantjer weet de spanning erin te houden. Mijn enige kanttekening is dat De Cock tot slot allerlei onthullingen doet die voor de lezer uit de lucht komen vallen. Het mysterie is opgelost, maar het is een tikkeltje onbevredigend.
